Το κυπριακό πρόβλημα ως ευρωτουρκικό πρόβλημα

Του Γιάννη Παναγιώτου,

 

Η κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας επηρεάζει αρνητικά την ασφάλεια και την σταθερότητα της Ευρώπης, και η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται να αντιμετωπίσει συλλογικά αυτή την κατάσταση. Ο ανεξάρτητος υποψήφιος για την Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, υποστηρίζει την διαμόρφωση ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής πολιτικής απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα και επικεντρώνεται στην ουσιαστικότερη εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην προσπάθεια επίλυσης του κυπριακού προβλήματος. Σε αυτό το πλαίσιο, προτείνει την διασύνδεση της προόδου των ευρωτουρκικών σχέσεων με την στάση της Τουρκίας έναντι της Κύπρου ως κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για επίλυση του κυπριακού προβλήματος στη βάση της συμφωνημένης μορφής λύσης, με την ενεργό συμμετοχή μιας πολιτικής προσωπικότητας διορισμένης από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

 

Η τουρκική επιθετικότητα απέναντι στην Ευρώπη εκφράζεται αγγίζει την Κύπρο και Ελλάδα, ενώ παράλληλα επηρεάζει την ενεργειακή ασφάλεια των χωρών της Ευρώπης με την παρεμπόδιση της αξιοποίησης των ενεργειακών πόρων της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Η παρελκυστική στάση της Τουρκίας έναντι της Κύπρου, παράλληλα με την συνέχιση της τουρκικής κατοχής, εκφράζεται μέσα από την προσπάθεια αναβάθμισης του ψευδοκράτους, την προώθηση λύσης δύο κρατών, την παρενόχληση του ενεργειακού προγράμματος της Κυπριακής Δημοκρατίας και το άνοιγμα της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου. Επιπρόσθετα, ο αναθεωρητισμός και η επιθετικότητα της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας κλιμακώνονται με την αμφισβήτηση διεθνών συμφωνιών, με την αύξηση των παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου και με την εκτόξευση πολεμικών απειλών. Παράλληλα, η κλιμάκωση της έντασης από πλευράς της Τουρκίας εμποδίζει την αξιοποίηση των ενεργειακών κοιτασμάτων της περιοχής και αποστερεί τις χώρες της Ευρώπης από την σταθερή προμήθεια φυσικού αερίου χαμηλότερου κόστους, σε βάρος του κόστους ζωής των Ευρωπαίων πολιτών. Η τουρκική επιθετικότητα αποτελεί απειλή για την Ευρώπη υπό το ίδιο πρίσμα με το οποίο η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ενεργοποίησε τα αμυντικά αντανακλαστικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οδήγησε σε αυστηρές κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, παρά το κόστος που αυτές συνεπάγονται. Και η πολιτική του κατευνασμού της Τουρκίας δεν μπορεί να αποτελεί την επιλογή που συμβάλει στην ασφάλεια και στην σταθερότητα της Ευρώπης, που είναι το μεγάλο ζητούμενο σήμερα.

 

Θέματα όπως η αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης, η φιλελευθεροποίηση των θεωρήσεων εισόδου, η αεροπορική συμφωνία, τα «παγωμένα» κεφάλαια της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας και άλλα, μπορούν να διασυνδεθούν με την αποκλιμάκωση της τουρκικής στάσης, ώστε να δοθούν κίνητρα προς την τουρκική πλευρά για να εξορθολογήσει τις θέσεις της και για να διαφοροποιήσει την αδιάλλακτη στάση της, σε συνάρτηση με τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες. Για την πρακτική υλοποίηση της διασύνδεσης των ευρωτουρκικών σχέσεων με την τουρκική επιθετικότητα, και ειδικότερα με την επίλυση του Κυπριακού, ο Νίκος Χριστοδουλίδης προτείνει την ενεργοποίηση μιας μεγάλης διπλωματικής προσπάθειας για την λήψη σχετικής πολιτικής απόφασης από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δηλαδή, η Ευρωπαϊκή Ένωση, διαπιστώνοντας την όξυνση της τουρκικής επιθετικότητας, μπορεί να αποφασίσει την διασύνδεση των ευρωτουρκικών σχέσεων την εκτόνωση της τουρκικής επιθετικότητας, όπως αυτή εκφράζεται ιδιαίτερα απέναντι στην Κύπρο και στην Ελλάδα, με σημαντικές επιπτώσεις στον τομέα της ενέργειας. Αυτή η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου χρειάζεται να συνοδεύεται από τον διορισμό μιας ισχυρής πολιτικής προσωπικότητας για την έμπρακτη προώθηση αυτής της ευρωπαϊκής πολιτικής. Στόχος αυτής της προσπάθειας θα είναι η προώθηση μιας αμοιβαία επωφελούς κατάστασης πραγμάτων, η οποία θα είναι ωφέλιμη για την ασφάλεια της Ευρώπης, θα δημιουργεί ορθολογικά κίνητρα για την Τουρκία σε θέματα που για την ίδια είναι σημαντικά, με ουσιαστικό όφελος για την Κυπριακή Δημοκρατία και τους Κύπριους πολίτες της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής κοινότητας.

Σημειώνεται ότι η ουσιαστική ενεργοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για επανέναρξη των συνομιλιών και επίλυση του κυπριακού προβλήματος, προνοεί την διατήρηση του κυπριακού στο πλαίσιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που καθορίζει την βάση των διαπραγματεύσεων και διασφαλίζει την διεθνή του διάσταση ως προβλήματος εισβολής και κατοχής.

 

Η ασφάλεια και η σταθερότητα της Ευρώπης αποτελούν την προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να τίθενται οι πολιτικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η Τουρκία οφείλει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που συνεπάγεται η επιθυμία της για αναβάθμιση των ευρωτουρκικών σχέσεων, και η Ευρωπαϊκή Ένωση, πλήρες μέλος της οποίας είναι η Κυπριακή Δημοκρατία, μπορεί να συνδράμει στην προώθηση αμοιβαία επωφελών ρυθμίσεων που θα συμβάλουν στην ειρηνική συνύπαρξη των κρατών και των λαών της περιοχής. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, καταθέτει πολιτικές προτάσεις αντιλαμβανόμενος την πολυπλοκότητα των διεθνών σχέσεων και την αναγκαιότητα της διαφοροποίησης των δεδομένων ώστε να μπορεί να επιτευχθεί ουσιαστική κινητικότητα στο κυπριακό, και λαμβάνοντας υπόψη το διεθνές πλαίσιο στο οποίο καλούμαστε σήμερα να κινηθούμε για να αντιμετωπίσουμε την τουρκική αδιαλλαξία. Έτσι, εφόσον ο Νίκος Χριστοδουλίδης λάβει την λαϊκή εντολή από τους Κύπριους πολίτες στις επικείμενες προεδρικές εκλογές, ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας θα εκκινήσει μια μεγάλη διπλωματική προσπάθεια για την συμπερίληψη του κυπριακού προβλήματος στο καλάθι των ευρωτουρκικών σχέσεων, σε συνεννόηση με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.

 

(Άρθρο που δημοσιεύθηκε στην Η Καθημερινή Κύπρου – Kathimerini Kyprou )